Recent kwam ik een artikel tegen over het zogenaamde PAS syndroom. PAS is een afkorting van “Parental Alienation Syndrome” oftewel ouderverstotingssyndroom.
Ook wel ouderverstoting of oudervervreemding genoemd. Dit komt vooral voor in echtscheiding situaties zegt men.
Men beschrijft hierover het volgende gedrag.
- De opvoedende ouder probeert bewust óf onbewust het kind zodanig te beïnvloeden dat de band met de uitwonende ouder verbroken wordt. Opvoeders hebben hierin lang niet altijd een slechte bedoeling, maar geven hun eigen ervaringen met de ex partner door aan het kind.
- Het kind wordt zo beïnvloedt dat het zelf gaat geloven dat de uitwonende ouder slecht is. Het gevolg hiervan is dat het kind zelf negatieve uitspraken gaat doen over de uitwonende ouder, of zich geen goede ervaringen meer kan herinneren.
Verder worden er in het artikel allerlei psychologische gevolgen beschreven en tips/regels voor de praktische omgang. In mijn ervaring is dit een doekje voor het bloeden, het zal zeker enigszins helpen. De werkelijke oorzaak wordt weliswaar niet geraakt. Het is water naar de zee dragen; de tips over gedragingen komen in drijfzand terecht.
In mijn ervaring zoeken ouders en kinderen altijd de verbondenheid bij elkaar; ik heb dat nooit anders gezien. Kijk maar naar programma’s altijd opsporing verzocht, DNA onbekend en nu recent weer het programma Joris United.
Wat wordt hier dan gemist in de reguliere benadering? Men kijkt niet naar de werkelijke oorzaak die nl meestal in de familie-systemische onderlaag zit; dat wat er in groter familieband wordt geleefd. Er is meestal al veel langer iets aan de hand in de dynamiek tussen de ouders en in hun relatie. Veel ouders zijn na de scheiding bijvoorbeeld nog steeds in verwarring over de plek die ouderschap inneemt en de plek die de relatie inneemt. Hoewel ouders hierover wel een besef kunnen hebben komt dit niet verder dan het mentale niveau. Het bijbehorende gevoel om dit werkelijk congruent te kunnen beleven ontbreekt. Dit heeft te maken met het feit de er niet gekeken wordt naar de systemische onderlaag. Men wil wel kijken naar de huidige familieverbanden en noemt dat vaak ook systemisch kijken maar dat heeft niets te maken met de onderliggende en dieperliggende familiehistorie en de onderliggende familie dynamiek. Dit gaat een stap verder en je ziet hierin vaak dat familiepatronen al in eerdere generaties zichtbaar zijn; de geschiedenis herhaalt zich. Oorzaak zijn vaak grote gebeurtenissen in een familiesysteem ( denk bijvoorbeeld aan adoptie, abortus, oorlog, zelfmoord, emigratie, faillissement familiebedrijf) waardoor familieleden van hun plek raken, niet krijgen wat ze nodig hebben en andermans rugzak zijn gaan dragen. In de huidige gezinnen van nu speelt dat dan nog steeds een rol. Via partners wordt dit dan verder uitgewerkt door projecties, maar partners hebben hierin feitelijk niets te bieden.
Om tot echte oplossingen te komen waarin zowel ouders/partners en kinderen vrij zijn van eisen en verwachtingen naar elkaar biedt de methodiek van het individueel opstellen met elk van de ouders een prachtige oplossing met een blijvend effect. Wanneer er nieuwe partner relaties worden aangegaan hebben deze dan ook meer kans van slagen dan wanneer oude patronen worden meegenomen.
Wil je hierover meer begrijpen dan kun je mijn boek lezen over Individuele Opvoedopstellingen met ouders. Het boek is zowel door professionals als door ouders goed te lezen. Het geeft je alle inzichten in de verschillende factoren die een rol kunnen spelen op deze familie systemische laag.
Door: Marianne Langemeijer
Praktijk: Praktijk voor Kwaliteitsopvoeding