De aller-aller-belangrijkste tip voor ouders: Stop met consequent doen!
De afgelopen jaren heb ik aan vele ouders uitgelegd hoe belangrijk het is om te stoppen met het streven naar een consequente opvoeding. Zodra ik hierover begon, vertoonden de gezichten van deze ouders een grote frons en vraagtekens. Het is ouders immers altijd voorgehouden dat consequent zijn naar je kinderen het hoogste goed is. Maar als je er goed naar kijkt, zie je dat hier een gevaarlijk addertje onder het gras leeft.
Wat maakt een ouder tot een goede opvoeder?
Naar mijn idee zijn er twee cruciale kernvragen:
- Ben je als ouder écht?
- Ben je werkelijk beschikbaar?
Veel ouders voeden op met de overtuiging dat als zij bepaalde regels hanteren – of die nu uit hun eigen opvoeding komen of juist een reactie daarop zijn – zij het goed doen. Maar wat gebeurt er dan eigenlijk? Ze proberen opvoeding te sturen vanuit hun denken. Er is niets mis met het gebruiken van je verstand, maar het leven laat zich zo niet volledig sturen. Er speelt namelijk meer, zoals je innerlijke gevoel dat soms totaal iets anders aangeeft.
Een praktisch voorbeeld: de bedtijd-strijd
Stel, je hebt als ouders samen afgesproken dat je kind om acht uur naar bed moet. Maar elke avond ontstaat hierover strijd. Je kind bediscussieert de bedtijd en je probeert consequent vast te houden aan de regel: “Het is acht uur, dus bedtijd.” Waarom werkt dit niet?
Het addertje onder het gras: Je geeft niet alleen je woorden als boodschap af, maar ook een onbewuste, onderliggende boodschap. Misschien denk je eigenlijk: Ach, kwart over acht kan ook nog wel. Dit onuitgesproken gevoel komt bij je kind binnen en zorgt voor verwarring. Kinderen zijn haarfijn afgestemd op deze verborgen boodschappen.
Slechts 6% van de mensen, dus ook kinderen, reageren primair op auditieve boodschappen. De meeste mensen nemen informatie vooral visueel of kinesthetisch waar. Als je een dubbele boodschap uitzendt – wat je zegt komt niet overeen met wat je voelt – dan ben je niet congruent. Je kind ziet een ouder die iets anders zegt dan hij of zij van binnen voelt.
Van consequent naar congruent opvoeden
Opvoeden puur vanuit denken en consequent zijn, leidt niet tot het gewenste effect. Het allerbelangrijkste is om congruent te zijn: communiceer wat je écht vindt. Vraag jezelf in dit voorbeeld dus eens écht af wat je vindt van de precieze bedtijd. Als je boodschap eenduidig is, zal geen kind eraan twijfelen.
Wanneer je echt jezelf bent, ben je vanzelf grotendeels consequent. Een kind wil een ouder die echt is. Het begrijpt prima dat als je vandaag hoofdpijn hebt, iets anders kan gelden dan gisteren. Dit maakt samenleven met je kinderen een stuk makkelijker.
Opvoedopstellingen: inzicht in jouw rol als ouder
Als ouder word je in de relatie met je kinderen geconfronteerd met je eigen diepere pijnplekken.
- Voel je je gezien?
- Voel je je gesteund en geliefd?
- Kun je op een natuurlijke manier je plek als vader of moeder innemen?
- Moet je te veel ‘kracht en macht’ gebruiken om grenzen te stellen?
- Werkt het gedrag van je kind als een trigger voor je emoties?
Via een opvoedopstelling wordt snel zichtbaar hoe dit voor jou werkt en waar je mogelijk zelf te veel draagt binnen je familiesysteem. Oplossingen worden helder en opvoeden wordt ontspannen.
Ervaringsverhaal van een ouder
**”Dag Marianne,
Recent zijn wij bij jou in de praktijk geweest voor een opstelling. Onze vraag ging over het hervinden van harmonie in ons gezin. Mijn vrouw heeft de opstelling gedaan en onze zoon speelde hierin een grote rol.
Direct na de opstelling voelden we al dat de inzichten bijzonder waardevol waren. In de afgelopen weken heeft dit bij ons doorgewerkt, zowel individueel als in onze relatie als ouders en partners. Er is meer lichtheid gekomen in hoe we omgaan met dagelijkse situaties. Waar we ons voorheen overweldigd voelden door onze eigen achtergrond en patronen, kunnen we daar nu met meer mildheid naar kijken. Dit maakt dat de scherpe randen van de overweldiging zachter worden en we minder snel uit het veld geslagen zijn bij uitdagende momenten.
Het voelen van onze ouders in onze systemen geeft ons kracht en berusting. Hierdoor kunnen we onze ouderrol steviger innemen. Tussen mijn vrouw en mij is er meer rust gekomen. Het is even wennen maar de nieuwe plekken aan tafel voelen goed. De opbrengst van de opstelling werkt door: we lijken elkaar op een diepere laag te begrijpen en minder vanuit onze eigen pijn te reageren.
Het opvoeden is aan het veranderen. Dit is een groot goed. We merken ook meer rust bij onze zoon. Zijn boze buien zijn minder heftig en duren korter. Hij heeft zelfs onlangs uit zichzelf ‘sorry’ gezegd, iets wat hij voorheen niet deed. Vanmiddag vroeg hij via de app iets over eten bij een vriendje. Normaal accepteerde hij een ‘nee’ niet. Maar deze keer vroeg hij of het uitkwam met onze planning, en toen we ‘nee’ zeiden, reageerde hij met een simpel ‘oké’. Hij was op tijd thuis voor de maaltijd. Dit voelt dankbaar!
Bij thuiskomst hebben we direct de wijziging aan tafel doorgevoerd. Onze dochter kon hier meteen in mee, en gaf aan dat haar nieuwe plek goed voelde. Toen onze zoon thuiskwam en ons aan tafel zag, zei hij uit zichzelf: ‘Dit voelt als een (h)echt gezin.’ Zijn gezicht sprak boekdelen – open, ontspannen, een volle lach. Hij raakte ons diep.
Je zult begrijpen dat we hier ontzettend blij mee zijn.